Tuur
Een ooggetuige verslag
Toch wat onrustig wakker geworden. Half zeven, het is al
licht. Ik draai mij om en trek de punt van het kussen om mijn gezicht om dat
licht nog even buiten te sluiten. Dommel weer weg om tien minuten later weer wakker te
worden. Dit blijft zich herhalen tot ik de voordeur hoor. Christien gaat de
krant halen, dat wil zeggen dat het ongeveer acht uur is. Het onzekere wakker
worden heeft te maken met het agenda van deze dag. Vandaag wordt In de
oogkliniek van Eyescan mijn rechteroog behandeld tegen staar. Reden genoeg
lijkt me om daar ietwat onzeker tegenaan te 'kijken'. Het opvallende is, dat
het net als bij de tandarts is, hoe dichter bij de behandeling, hoe minder
kiespijn je hebt. Ik kon op een gegeven moment beter zonder dan met bril zien. Toch
heeft mijn rechteroog heeft een behoorlijk wazige kijk op de wereld. Alles is
veel groter,maar ook veel troebeler. Bij
de laatste controle bleek ik rechts 40, en links 80% zicht te hebben. Het ging
steeds meer irriteren en vorig jaar was bij de meting al gewaarschuwd voor een
beginnende staar.
Het korte kijkwerk is
nog steeds geen probleem met het leesgedeelte van mijn bril. Het tekenen en
lezen gaat nog steeds goed, het softe van mijn rechteroog is hierbij lang niet
zo storend als bij het televisie kijken. Wel moet ik turen naar de kleine
lettertjes. En steeds opnieuw de bril poetsen helpt ook geen zier. Het
onderzoek dat hieraan vooraf was gegaan gaf dan ook de reeds voorspelde conclusie,
'u heeft staar' (cataract). En dat is
niet zo gek op mijn leeftijd. De vriendelijke ogen dokter gaf nog de keus, een
andere bril, en na een jaartje terug komen. Wat denk je wat een dubbelfocus
bril kost zonder zorgvergoeding.
Ik keek Christien eens aan. Als het over een jaar toch moet
gebeuren, dan kan het net zo goed meteen. Dan is het maar gebeurd. De
zinloosheid van een dure bril die op korte termijn weer onbruikbaar zou worden
gaf de doorslag. De beslissing was snel genomen, niks jaar wachten, wat moet
dat moet. De afspraak werd dan ook gelijk gemaakt en zes weken later, nu dus,
ga ik onder het mes.
Vandaar het onrustige wakker worden. De afspraak was 10.15.
Om een parkeerprobleem en de onzekerheid van het verkeer voor te zijn reden we
al om even over half tien onze parkeerplek af. Voor een ritje van tien minuten
- een kwartier. En zoals het gaat bij dit soort voorzorgen, we hadden alles
mee, zelfs de wind. Alle verkeerslichten op groen en een parkeerplaats voor de
deur. met als gevolg dat onze wachttijd met drie kwartier werd verlengd. En we
blijken echt niet de enige te zijn.
De wachtkamer was al flink gevuld met andere patiënten met
hun begeleiders. het leek wel een bejaardensoos. Er heerste wel een opgewekte
sfeer. Een staaroperatie heeft een goede
naam wat betreft de afloop. Natuurlijk, het is toch een oog operatie maar de
techniek is ook in de oogheelkunde met sprongen voor uit gegaan. Iedereen heeft
wel familie of kennissen die zo'n behandeling hebben gehad en daar zeer over te
spreken zijn. De reacties zijn onveranderd positief. Met dat in het achterhooft
hebben wij dan ook onze beslissing genomen. In principe een ingreep van een
kwartier, alleen het druppelen en verdoving maakt dat je zo lang in de kliniek
moet blijven. Direct na het binnenstappen op de derde verdieping kwam er gelijk
een medewerkster op ons af die de eerste informaties en behandelwijze aan ons doorgaf.
Ze wees ons de wachtkamer die zoals gezegd al redelijk bevolkt was. We waren
onderweg ook al mensen met een oogkapje tegen gekomen. Het gaat daar inderdaad
de hele dag door, bijna vier patiënten per uur. De druppels en pilletjes maken door hun
verwerkingstijd de totale duur van de behandeling zo'n anderhalf tot twee uur.
Ons te vroege arriveren verlengde deze wachttijd ook nog. De koffie was lekker,
en dat voor een automaat. Chris vond de stoel te hoog voor haar korte benen en
dan zit je voor zo'n lange periode ook niet lekker.
Ik probeerde te lezen nadat ik was gedruppeld door de
medewerkster. Er ging ook nog een pilletje in mijn onderooglid, deze moest voor
de lokale verdoving zorgen. Daar zat ik daar met een tranend oog, het lezen
lukte niet erg. Vandaar dit verslag, dat lukte wel en zelfs zo dat ik eigenlijk
de mensen met hun verhalen om mij heen vergat. Regelmatig werden patiënten op
gehaald, of met een ingekapseld oog terug gebracht. Het ging zoals ik al zei,
aan de lopende band. Uiteindelijk werd
ook ik door Yvonne de Kok opgehaald. Haar naam stond op de badge. Zij was als het ware een gastvrouw die in dit hele gebeuren de honneurs waarnam.
Een donkerharige vriendelijke vrouw, zwarte bloes en skinny spijkerbroek die
met veel gevoel de mensen geruststelde
en begeleidde.
'Meneer van Meurs?' Mijn beurt. Ik moest mijn stok
achterlaten en arm in arm liep ik met haar naar de behandelkamer. Ene Niels met
een heel zware stem, totaal in tegenspraak met zijn tengere postuur maar wel
met een wilde bos haar, deze Niels vroeg net als Yvonne naar mijn
geboortedatum. Ik ben zo blij dat ik die nog weet. Het blijkt voor hen
belangrijke informatie te zijn, dat je weet wanneer je jarig bent. Niels prikte een infuus in mijn
hand en juunde mij behoorlijk. Zijn excuus was verklaarbaar. Op de rug van mijn
hand zitten nogal wat kleine littekens uit de tijd dat ik nog regelmatig mijn
hand stootte en waarbij mijn huid als papier scheurde en opschoof. Deze moest
ik dan weer terug duwen en met een pleister vastplakken. Nu stoot ik ze, door ervaring
wijs geworden, niet meer zoveel, maar die littekens zijn wel verharde stukjes
huid en daardoor moest Niels steviger prikken. En dat voelde ik. Na een korte
wachttijd ging ik lopend naar de operatie kamer waar tot mijn verrassing een
vierkoppig team klaar stond voor de behandeling. Ik verwachtte zoals ze zeiden een eenvoudige ingreep en die stond niet in verhouding met de
volledig geoutilleerde operatiekamer. Wel logisch, het is een oogheelkundige
kliniek. De chirurg gaf mij een hand, zijn naam vloog mijn ene oor in, en het
andere uit, misschien een vervolg bij de KNO arts? Na enig googelen kwam
achteraf toch nog zijn gezicht en naam in beeld, Drs Beerthuizen.
Twee assistentes, de chirurg en Niels. De ingreep kon plaats
vinden. Een kwartier was gezegd Langer zou het niet duren. Ik dacht terug aan
de sterilisatie die ik ergens in de 70 er jaren had ondergaan. Ik moest toen
een hele dag naar het Rode Kruis ziekenhuis, met een volledige verdoving en overnachting.
De behandeling
was nog vrij nieuw, en Ik was toen een van de eerste die daar bewust
gebruik van maakte. Ook op dat gebied is er veel veranderd. Tegenwoordig doet
volgens mij de huisarts het tijdens zijn spreekuur en loop je binnen tien
minuten weer op straat. Dat zelfde gebeurt op andere gebieden ook. De medische techniek
gaat in elk geval met snelle sprongen vooruit.
Ik ging met stoel en al achterover, het begon zoals altijd
als ik achterover ga, flink te tollen in mijn hoofd. Toen ik dat kenbaar maakte
haalde de chirurg mijn verklaring aan waarin
ik had aangegeven dat ik zonder problemen plat kon liggen. Oeps, maar gelukkig
ging het snel over en werd ik met de groene mantel der chirurgische hygiëne
bedekt nadat mijn oog rondom werd beschilderd met een desinfecterend middel. Ik
rook een jodium lucht . Hoogstwaarschijnlijk
heb ik als het kapje eraf gaat een oranje oog.
O ja, ik had in het begin bij Niels een groen papieren schort
en schoenbeschermers aan gekregen. Zelfs
een mutsje sierde mijn grijze lokken, maar het geheel werd in de operatiekamer al
heel snel door een groen laken afgedekt. Tot over mijn gezicht. Uiteraard een
gaatje voor het oog welke helemaal rondom werd afgeplakt. Mijn hoofd werd met
een strakke band vastgezet, ik lag vastgepind voor de behandeling. De chirurg
zette klemmetje om mijn oogleden vast te zetten en druppelde het een en ander hetgeen
naar mijn gevoel rijkelijk over mijn wangen stroomde
Daar lig je dan. Een lamp vlak boven dat ene omhoog starende
oog. Nu gaat het gebeuren. Volgens de sonoor klinkende stem werd er eerst weer
een andere vloeistof in mijn wijd open staande oog gegoten 'dit gaat nog even prikken
meneer van Meurs' en dat deed het ook. Of ik maar omhoog wilde kijken. Het
licht was nog net niet verblindend en de dokter begon met een instrumentje aan
mijn oog te pielen. Ik voelde dat hij iets loshaalde, en af en toe was het echt
wel pijnlijk ondanks de verdoving. Je voelt niks hadden ze gezegd, nou niet
voor mij dan, ik voelde in wel degelijk wat en het was pijnlijk. Je ligt toch
gespannen onder dat groene kleed en ik kneep mijn vingers in elkaar van de
spanning. De radio speelde een soort psychedelische muziek. Eerst dacht ik dat
het medische apparaten waren die seintjes gaven als er iets gebeurde, maar op
mijn vraag bleek het toch muziek te zijn. Een kruising tussen Phillip Glas en
Brian Eno. En onder dat geluid bleef ik gewoon licht zien, soms verschuivend
maar wat opviel was een soort donkere vlek in het midden van al dat licht dat
door een wazige balk in twee delen werd gescheiden. Zeg maar een verboden inrijbord
in zwart wit, en behoorlijk overstraald. 'Kijkt u even naar beneden. Goed zo'. Hoewel ik alleen licht en vlekken zag gaf stem van
de chirurg mijn kijkrichting aan.. Volgens het boekje en de tekeningetjes wordt
er een sneetje in het hoornvlies gemaakt waarna uit de daarachter liggende lens
de vertroebelde lensvloeistof wordt gezogen. Daarvoor in de plaats komt een kunststof lensje die doorgaans een vaste
focus heeft zodat je met deze ingreep of
alleen over een grotere afstand beter gaat zien, of alleen dichtbij. Het wordt
je van te voren ook gevraagd of je een voorkeur hebt. Want voor het een of het
ander heb je toch nog een bril nodig. In mijn geval een leesbril. Er is een variabele mogelijkheid, maar daar
wordt weinig gebruik van gemaakt.
Een plastic kapje zorgt er voor dat geen druk op het oog
komt als je de behandeling hebt onder gaan. Deze beliep inderdaad een kwartier
en even later liep ik aan de arm van Yvonne naar de wachtkamer, waar ik met
mijn ene oog in de verte het nieuwsgierig glimlachende gezicht van Christien
zag. Zeg maar een lange gang met aan het eind een stoel waarop mijn meest
gewaardeerde mantelzorgster met haar te
drukke agenda op mij zat te wachten. Mijn licht aan het eind van de tunnel.
Met een aantal instructies over de te volgen druppel
procedure werden wij door Yvonne de Kok uitgezwaaid, morgenochtend om 9.40 op controle,
dat wordt lastig tv kijken vanavond, met een oog. Ik smeerde bijna de tandpasta
naast de borstel, reikte voor mijn koffie en naast de kraan. Met een oog zie je
geen diepte. Maar morgen is alles beter, hoop ik.
En nu is het morgen, een dag later. Het was een gefrut gisterenavond
met die bril over dat kapje. Maar zonder mijn bril was dit tikken niet te doen.
Al met al toch vermoeiender dan ik had gedacht. Bovenstaand verhaal was nog voor het naar bed
gaan gereed en ik ben er gelijk ingedoken, in mijn bed wel te verstaan. . 's Nachts bij mijn
toiletbezoek waarbij ik nooit het licht aan doe, had ik een fantoom oog
ervaring. Met het kapje op had ik in het schemerdonker het idee dat ik met
beide ogen kon kijken
Een redelijk nachtrust en in de vroege morgen wel
nieuwsgierig hoe ik de wereld nu zou ervaren. Op het eerste gezicht, door het
kapje heen, een stuk helderder. Zoals de chirurg bij het afscheid nemen had
gezegd, in eerste instantie zou er nog aanpassing verschijnselen kunnen voor
doen, zoals nog wat wazig en misschien nog wat irritatie. Voorlopig maar
druppelen volgens schema, drie keer per dag.
Voor de ochtend cleanup mocht dat kapje er gelijk af, en
inderdaad, het verschil was qua helderheid te 'zien'. Even later druppelde Christien de voorgeschreven doses en
ik kon aan het ontbijt met koffie en krant.
Een uurtje vroeger dan gisteren was de controle afspraak en
we waren er op tijd. Een medepatiënt welke
gisteren voor ons was geholpen zat er al aan de koffie. We schoven aan om nog
even onze ervaringen uit te wisselen. Toch leuk om te horen hoe zij het had
ervaren. Nog voor we onze koffie op hadden was de controle al gebeurd. Een luchtstraal op het oog bij de eerste
medewerkster, Liesbeth, en vrijwel direct
door naar de leesmevrouw, een opgewekte blondine met een brede glimlach, Inez
Jorna. Want dat was eigenlijk het enige wat zij nu controleerde, met een
leestest. En voila, het was weer achter de rug. Even kwebbelen, koffie
opdrinken en weer naar huis. Dat was een stuk sneller dan gisteren.
Wat ons vooral is opgevallen
is de vriendelijke toegankelijkheid van alle medewerkers, vanaf de balie tot
aan de chirurg, alhoewel de laatste iets korter en meer direct was dan de
andere meest vrouwelijke medewerkers. In mijn opinie een begrijpelijke
instelling, gezien zijn verantwoordelijke functie en het drukke schema dat hij
moet afwerken op zo'n dag.
Nu maar wennen aan dat oog welke nu nog gevoelig is. Het geopereerde
oog vergroot nog steeds meer dan het linkeroog dat over vier weken aan de beurt
is. Ik schat toch zo'n 30 procent. De achterliggende vraag is dan, gaat het
linkeroog na de behandeling ook de dingen groter weergeven? Ook via het
leesdeel van mijn bril is dit verschil merkbaar. Of dat ik even moet wachten
tot de reparatie gesetteld is. Soms hebben veranderingen tijd nodig, dus laat
ik niet te snel conclusies trekken. We wachten het even af, tot na de tweede
helft.
Dit verhaal is een direct ooggetuige verslag van de
gebeurtenissen op 12 en 13 juni 2016
Cornelis van Meurs
Geen opmerkingen:
Een reactie posten